Sıkça Sorulan Sorular

Organik kelimesi tek başına düşünüldüğünde çok geniş kapsamlıdır. Ayrı ayrı bilimsel ve hukuki anlamları vardır. Organik kimya, organik ürün, organik tarım, organik sertifikası ve organik kozmetik gibi nitelendirilen daha birçok alt başlığa sahiptir. Bu yüzden, öncelikle kelime anlamına bakmak gerekir. “Ekolojik” ve “biyolojik” kelimeleriyle eş anlamlıdır.

Kısaltmaları ise sırasıyla şu şekildedir:

• Org
• Eko
• Biyo
• Bio

Günümüzde üretim ve sanayileşme içinde birçok gıda ve ürün kimyasal işlemlerden geçer. Fakat organik kelimesinin sözlük anlamı bunun tam karşıtıdır. Organik, canlı organizmaların türevidir ve hiçbir aşamasında kimyasal girdiye maruz kalmamış ve işlemden geçmemiş olması gerekir.

20. yüzyılın başlarında ise organik tarım, çiftçi ve tüketici odaklı bir hareket olarak ortaya çıkmıştır. Organik kimya, karbon (C) temelli bileşiklerin yapılarını, özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Yine yukarıdaki başlıklara bakacak olursak organik kozmetiğe olan ilgi de gün geçtikçe artmaktadır. Bunun sebebi, günlük hayatta kullanılan her şeyin artık kimyasal olması ve tüm insanların buna maruz kalmasıdır. Fakat bu kadar kimyasala maruz kalmak biyolojik ortamı tahribe uğratır.

Peki organik ürün nedir?

Organik ürün, tohumdan hasata, hasattan kullanıcının eline geçen süreye kadar tüm süreçlerde, insana, hayvana, doğaya zarar veren katkı maddelerini kullanmadan üretilen ürünlerdir.

Daha resmi bir tanım ise şöyledir; organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı üründür.

Organik ürünler öncelikle bir dizi laboratuvar analizinden geçmeli, izlenebilirlik sistemiyle her aşaması kayıt altına alınıp belgelenmiş olmalı, sertifikasyon aşamaları tamamlanmalı ve bu aşamalar kontrollü bir şekilde gerçekleşmelidir. Her doğal, katkısız, hormonsuz ya da köy ürünü olarak pazarlanan ürün aslında doğal değildir. Bu yüzden yukarıdaki şartları tamamlaması gerekir.

Organik ürünlerin özellikleri şunlardır;

• Tüm insanlığa, hayvan familyasına ve doğaya tamamen, %100 uyumlu olmalı.
• Organik herhangi bir ürünün baştan son ana kadar tüm biyolojik çeşitliliğini korumalı ya da korunmalı.
• Organik herhangi bir ürün için Agroekosisteme tam uyum sağlayan, dayanıklılık noktasında maksimum verim alınabilen, insan ya da hayvan sağlığı için yüksek artısı olan tohum ve bitki çeşitleri seçilmeli.
• Organik herhangi bir ürünün bitki, toprak ve insan direncini arttıran özellikleri bulunmalı.
• Organik bir ürünün içerisinde sentetik, kimyasal ilaç ve büyüme düzenleyicileri ile sağlık problemlerini anlık ya da ileriye dönük çıkartan hiçbir kimyasal bileşen kullanılmamalı.

Organiğin en temel faktörü topraktır.

• Üretim yapılırken, tarlalarda kimyasal gübre kullanılamaz.
• Kimyasal herhangi bir ilaçla bitkinin ilaçlanamaz.
• Kontrol için, toprak analizi yapılarak toprağın içeriğinde kalıntı madde olup olmadığı kontrol edilir.
• Toprağın biyodinamik yapısı, solucanı ve mikroorganizması canlı tutulmalı.
• Organiğin, verimi ve döngüsünü zarara uğratacak herhangi bir işlem olmamalı.
• Organik gıda, et, kümes hayvanları, yumurta ve süt ürünleri, antibiyotik ve/veya herhangi bir şekilde büyüme hormonu verilmemiş hayvan familyasından ya da farklı bitkilerin tek tek ve birbirleri ile etkileşime geçebilecek hale getirilmesi ile elde edilir.
• Toprağa gübre atılırken organik sertifikalı gübre alınır ya da kompost bir gübre yapılabilir.
• Kompost denilen madde, bitki atıklarının toplanarak belirli bir süre güneş görmeyen alanlarda bekletilmesiyle oluşturulur.
• Kompost içerisine yumurta kabukları, hayvansal atıklar asla atılmaz.
• Çiftçi, organik ürün yetiştiriciliği konusunda eğitime tabi tutulur.

Organik ürün yetiştirmek isteyen çiftçilere, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Organik Ürün ve İyi Tarım Uygulamaları konulu eğitimler verilir. Bunun yanı sıra organik tarım ürün kontrolörleri de yapacakları iş için eğitim alır.

Organik ürün kontrolörü olmak isteyen bir adayda, veteriner hekim, gıda mühendisi, su ürünleri mühendisi veya ziraat mühendisi olma şartı vardır.

Alınacak eğitim kapsamında konular şunlardır:

• Organik tarıma giriş
• Organik tarımla ilgili ülke ve uluslararası mevzuat
• Bitki koruma
• Organik tarım metodu ile bitkisel üretim
• Gübreler ve gübreleme teknikleri
• Ürünlerin hasadı sonrasında yapılacak işlemler ve paketlenmesi
• Çevre-tarım risklerinin analiz edilmesi
• Gıda güvenliği ve gıda hijyeni
• Denetim teknikleri

Doğadan, kırlardan, ormanlardan toplanan ve buralarda kendiliğinden yetişen bitkiler (ya da çiçek, kök gibi kısımlarının) toplanarak ve organik ürün statüsünde değerlendirilerek pazarlanabiliyor. Fakat böyle bir pazarlama yapmak için bazı şartlar vardır.

Bu şartlar şunlardır:

• Ürünlerin yetiştiği alana, toplama işleminden üç yıl öncesine kadar sentetik kimyasal gübre ve ilaç uygulanmamış olmalı. Uzman kişilerin laboratuvar analizleriyle uygulanıp uygulanmadığı rahatlıkla anlayabilirler.
• Organik tarım bölgesinde son iki yıl içerisinde yangın çıkmamış olmalı.
• Tohumlar denetlenmeli.
• Tohumun geleneksel tohum, organik sertifikalı tohum, bunlar yoksa standart/ hibrit tohum olmalı.
• GDO’lu tohum asla kullanılamaz.
• Fideler organik sertifikalı olmalı.
• Herkesin bildiği karışımlar ve bileşenler ile doğal böcek ilacı elde edilmeli ve kullanılmalıdır. Bu tür karışımlar elde hazırlanır veya satın alınabilir. Bu karışımlar salyangoz, beyaz sinek, kırmızı örümcekler, sümüklü böcekler için birebirdir.

Organik ürün sertifikalandırması yapıldığında, periyodik aralıklarla ürünler denetime tabi tutulur.

• Yerli tohum, ata tohumudur ve genetiği değiştirilmemiş tohumdur.
• Hibrit tohum, aynı türde olan iki farklı bitkinin çaprazlanmasıdır. GDO’suz tohum
• GDO'lu tohum, laboratuvar ortamında üretilen tohumdur.

Türkiye’de üretilen organik ürünler, bitkisel, hayvansal, işlenmiş ürünler ve içecekler olarak dört kategoriye ayrılabilir: Bu ürünler şunlardır:

Bitkisel Ürünler

• Yaş sebze ve meyveler

• Kurutulmuş meyveler

• Baharatlar

• Bakliyatlar (nohut, fasulye, mercimek)

• Hububat ürünleri (buğday, arpa, yulaf)

• Tıbbi ve aromatik bitkiler

Hayvansal Ürünler

• Et

• Süt

• Bal

• Yumurta

• Yağlar

İşlenmiş Ürünler

• Un ve unlu mamuller

• Zeytinyağı

• Dondurulmuş gıdalar

İçecekler

• Şarap

• Meyve suları

• Gül suyu

• Reçeller

Baharat nedir? Baharat; çeşitli bitkilerin tohum, çekirdek, meyve, çiçek, kabuk, kök, yaprak gibi kısımlarının bütün halde ve/veya parçalanması, kurutulması, öğütülmesi ile elde edilen; gıdalara renk, tat, koku ve lezzet vermesi için katılan doğal bileşikler veya bunların karışımıdır.

Baharatın faydaları arasında şunlar vardır:

• Metabolizmayı hızlandırırlar.

• Sindirim sistemini düzenler.

• İştah kesici özelliği vardır.

• Kilo kontrolünde kullanılır.

• Kan yağlarını azaltır.

• Tatlı isteğini azaltır.

• Kalori yoktur.

• Rahatlıkla tüketilebilir.

• Kalp sağlığına olumlu etkileri.

• Gaz ve hazımsızlık şikayetlerini azaltır.

Baharatların metabolizma hızlandırma ve yağ yakma gibi özelliklerinden dolayı kilo aldırması pek mümkün değildir. Baharat Zayıflatır Mı? Baharatlar, yukarıdaki sebeplerden dolayı zayıflamada etkilidir. Kilo kontrolü ve diyetlerde kullanımı önerilir.

Yağ yakan baharatlar;

• Tarçın

• Kimyon

• Kekik

• Kırmızı biber

• Karanfil

• Karabiber

• Biberiye

• Hardal tohumu

• Zencefil

• Zerdeçal

• Kakule

• Tere tohumu

• Çemen otu

• Mercanköşk

Günümüzde kilo problemleri giderek artmaktadır. Buna çözüm olarak Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nun da tavsiye ettiği bazı faydalı ve zayıflatan bitkiler vardır.

Bu bitkiler şunlardır:

• Yeşil çay

• Tarçın

• Maydanoz

• Mate yaprağı

• Biberiye

• Tere otu

• Isırgan otu

• Zencefil

• Kekik

• Mercanköşk

• Nane

• Kiraz sapı

Mate yaprağı çayı, kilo verme konusunda en etkili yollardan biri olarak görülür. Vücuttan fazla suyun atılmasına yardımcı olur ve iştah kesici etkileriyle tok tutucu özellikleri bulunur. Mate yaprağının bu özellikleri daha az yemek yemenize ve tok kalmanıza yardımcı olur.

En Hızlı Zayıflatan Bitki Hangisidir? yazımızda bahsedilen bitkilerin suları ve çayları yağ yakımı için oldukça faydalıdır.

Örnek birkaç çay tarihi şöyledir:

Birinci Tarif

• 4 çay kaşığı yeşil çay

• 4 çay kaşığı mate yaprağı

• 2 çay kaşığı kekik

• 2 çay kaşığı ısırgan otu

Tüm malzemeler 1 L su ile karıştırılır 5 dk demlenir.

İkinci Tarif

Çubuk tarçın sıcak suda özü çıkana kadar bekletilir ve içilir. İsteğe bağlı olarak limon, nane, maydanoz eklenebilir.

• Tarçın, vücut sıcaklığını yükseltir ve metabolizmanın hızlı çalışmasını sağlar. Metabolizmanın hızlanmasıyla birlikte kişi yediklerini çabuk yakar ve böylelikle kilo alma derdi ortadan kalkar.

• Tarçın çayının bir diğer özelliği ise vücudun kan şekerini dengeleyerek iştahı bastırması ve kolesterolü dengelemesidir.

• Maydanoz, sindirimi kolaylaştırması ve fazla ödemin vücuttan atılması açısından metabolizma için oldukça faydalıdır.

• Maydanozun diğer faydası ise folat, potasyum, kalsiyum, fosfor, C ve A vitaminleri bakımından zengin bir bitki olmasıdır.

Üçüncü Tarif

Maydanoz, biberiye (kuş dili), zencefil, kekik, kiraz sapı gibi bitkiler kaynatılır ve içilir.

• Yüksek miktarda A vitamini, C vitamini, B6 vitamini, B1 vitamini, B9 vitamini, magnezyum, kalsiyum, bakır ve demir minerallerine sahip biberiye, hazımsızlık ve sindirim problemi gibi sorunları ortadan kaldırır.

• Tüm bunların yanında migren, ağız ve boğaz yaralarını iyileştirir.

• Güçlü adet söktürücü özelliği sayesinde kadınların regl döneminde tüketebileceği biberiye çayı, kilo problemi olan kişilerin düzenli kullanımda zayıflayabileceği doğal bitki çaylarındandır.

• Ayrıca mercanköşk bitkisi de içme suyuna limon ilave edip içilebilir.